.jpg)
.jpg)
हिन्दूहरूको महान् चाड बडादसैंको सामाजिक, सांस्कृतिक एवं धार्मिक महत्व छ । धार्मिक आस्थासँग जोडिएकाले नै घटस्थापनादेखि धार्मिक विधिहरू अपनाएर यो चाड मनाइन्छ । दसैंमा विभिन्न शक्तिपीठमा निश्चित विधि तथा परम्पराअनुसार शक्तिको पूजा गरिन्छ । नौ स्वरूपकी भगवतीमा शैलपुत्री, ब्रह्मचारिणी, चन्द्रघण्टा, कूष्माण्डा, स्कन्दमाता, कात्यायनी,कालरात्रि,महागौरी एवं सिद्धिदात्रीलाई मानिन्छ । तिनै नौ स्वरूपकी भगवतीलाई समग्रमा नवदुर्गा भनिन्छ । घटस्थापनादेखि मुलुकभरका शक्तिपीठहरूमा भक्तजनको ओइरो लाग्छ । यी पीठहरूमा पूजा गर्नुको पछाडि अनेकां धार्मिक विश्वास र किंवदन्तीजोडिएका छन्।
पूजा गर्न शक्तिपीठहरूमा जाने चलन भए पनि सवै शक्तिपीठको परम्परा भने एउटै छैन । एकथरी मान्यताअनुसार सतीदेवीको अंग पतन भएको स्थान नै शक्तिपीठ हो । रुखको ओत भएको, मसानघाट नजिकै भएको, अष्टमातृकाको बसोबास भएको स्थानलाई शक्तिपीठ मानिनुपर्ने तर्क पनि अर्कातिर छ । त्यसैले शक्तिपीठहरूका बारेमा एउटै धारणा पाइँदैन । काठमाडौंमा यस्ता शक्तिपीठहरू धेरै भए पनि राजाको सवारी हुने नौ वटा मन्दिरलाई शक्तिपीठ मानिँदै आएको छ । उपत्यकाबाहिर पनि थुप्रै शक्तिपीठ छन् । यी शक्तिपीठहरूमा दसैंमा विशेष पूजा गरी बलि दिने चलन छ । दन्तकालीः सुनसरी जिल्लाको धरानमा दन्तकालीको मन्दिर छ । यहाँ सतीदेवीको दाँत पतन भएको विश्वास गरिन्छ । दन्तकालीमा घटस्थापनादेखि नै विशेष पूजा-आराधना हुन्छ ।
यो अवसरमा स्थानीय भक्तजनहरूको ठूलो भीड लाग्छ । जालपादेवीः जालपादेवीको मन्दिर नुवाकोट जिल्लाको सदरमुकाम विदुरदेखि ८ किलोमिटर दक्षिणमा छ । त्रिशूली नदीको किनारमा रहेको जालपादेवीको मन्दिर रहेको स्थानमा सतीदेवीको तल्लो ओठ पतन भएको विश्वास गरिन्छ । यहाँ सर्वप्रथम कामधेनु गाईले पूजा गरेको मानिन्छ । पृथ्वीनारायण शाहको दाहसंस्कार यही मन्दिरको घाटमा गरिएकोले नेपालको इतिहासमा यसको विशेष महत्व छ । यहाँ घटस्थापनादेखि नै भक्तजनको ओइरो लाग्छ । छत्रेश्वरीः सल्यान जिल्लाको छायाक्षेत्रस्थित छत्रेश्वरी मन्दिरमा सतीदेवीका शेष रहेका सबै अंग पतन भएको विश्वास गरिन्छ । त्यसो त छत्रेश्वरी नेपालका सबै शक्तिपीठमध्ये बलि नचढाइने एकमात्र शक्तिपीठ हो । सबैभन्दा पहिले अष्टभैरवले पूजा गरेकाले यहाँ कुनै अवसरमा पनि बलि चढाइँदैन । पूजाकै लागि यहाँ छिमेकी जिल्लाहरूबाट पनि भक्तजनको भीड लाग्छ । मनोकामनाः गोरखाको मनोकामना पनि महत्वपूर्ण देवीस्थान मानिन्छ । दसैंमा पूजा गर्न आउनेहरूको यहाँ ठूलो भीड लाग्छ ।
यहाँ प्रत्येक अष्टमीका दिन बलि चढाइन्छ । मनोकामनाको दर्शनले मनोकांक्षा पूरा हुने धार्मिक विश्वास छ । केबुलकारबाट ११ मिनेटमै मनोकामना पुग्न सकिन्छ । पैदल यात्रा गर्न रुचाउनेहरू आबुखैरेनीबाट ४ घन्टाको उकालो हिँडेर मनोकामना पुग्छन् । कमलाक्षीः सल्यान जिल्लाको लक्ष्मीपुरमा कमलाक्षीको मन्दिर छ । यहाँ सतीदेवीको बायाँ करङ पतन भएको विश्वास गरिन्छ । यहाँ सर्वप्रथम योगमार्गीहरूले पूजा-आराधना गरेका थिए । एउटा पहाडका रूपमा रहेको यो मन्दिरमा करङको आकृति देखिन्छ । गलेश्वरीः म्याग्दी जिल्लाको राहुघाटमा कालीगण्डकीको किनारमा छ-गलेश्वरी मन्दिर ।
यहाँ सतीदेवीको गला पतन भएको विश्वास गरिन्छ । यहाँ सर्वप्रथम पृथ्वीले पूजा-आराधना गरेको मानिन्छ । ज्वालपादेवीः यो मन्दिर दैलेख जिल्लाको सदरमुकाम नारायण नगरपालिकादेखि ५ किलोमिटर पश्चिम र छामगाम खोलाको किनारमा छ । यहाँ सतीदेवीको निधार पतन भएको विश्वास गरिन्छ । यहाँ सर्वप्रथम हनुमानले पूजा गरेको विश्वास गरिन्छ । बागेश्वरीः बाँके जिल्लाको नेपालगञ्जस्थित यो मन्दिर रहेको ठाउँमा सतीदेवीको जिब्रो पतन भएको विश्वास गरिन्छ । यहाँ सर्वप्रथम किन्नरहरूले पूजा-आराधना गरेका थिए । एउटा ठूलो तलाउको किनारमा रहेको यो मन्दिर नयाँ मुलुकका रूपमा बाँके, बर्दिया, कैलाली र कन्चनपुर नेपालमा गाभिएपछि मात्र पत्ता लागेको हो।
देवलहाट मन्दिरः बैतडीको सदरमुकामबाट ५ सय मिटर दूरीमा रहेको देवलहाटको मन्दिर पाण्डवहरूले वनवासको अन्त्यतिर बनाउन लगाएको जनश्रुति छ । युद्धका बेला पाण्डवहरूले असत्यमाथि विजय गर्न पाऊँ भन्ने कामना गर्दै यो मन्दिर बनाएका थिए । विभिन्न समयमा चढाइएका तामाका भाँडा एवं पूराना मूर्ति यो मन्दिरका विशेषता हुन् । गजरा मन्दिरः दसैंमा ठूलो भीड लाग्ने गजरा मन्दिर अछाम जिल्लाको गजरामा छ । जुम्लाका तत्कालीन राजाले अछाम जित्न यही मन्दिरमा पूजाआजा गरेको कुरा इतिहासमा उल्लेख छ । कुनै महत्वपूर्ण काम गर्नुपर्यो भने अछामवासीहरू यो मन्दिरमा पूजा गर्छन् । स्रोत: ई-कान्तिपुरनारी
पूजा गर्न शक्तिपीठहरूमा जाने चलन भए पनि सवै शक्तिपीठको परम्परा भने एउटै छैन । एकथरी मान्यताअनुसार सतीदेवीको अंग पतन भएको स्थान नै शक्तिपीठ हो । रुखको ओत भएको, मसानघाट नजिकै भएको, अष्टमातृकाको बसोबास भएको स्थानलाई शक्तिपीठ मानिनुपर्ने तर्क पनि अर्कातिर छ । त्यसैले शक्तिपीठहरूका बारेमा एउटै धारणा पाइँदैन । काठमाडौंमा यस्ता शक्तिपीठहरू धेरै भए पनि राजाको सवारी हुने नौ वटा मन्दिरलाई शक्तिपीठ मानिँदै आएको छ । उपत्यकाबाहिर पनि थुप्रै शक्तिपीठ छन् । यी शक्तिपीठहरूमा दसैंमा विशेष पूजा गरी बलि दिने चलन छ । दन्तकालीः सुनसरी जिल्लाको धरानमा दन्तकालीको मन्दिर छ । यहाँ सतीदेवीको दाँत पतन भएको विश्वास गरिन्छ । दन्तकालीमा घटस्थापनादेखि नै विशेष पूजा-आराधना हुन्छ ।
यहाँ प्रत्येक अष्टमीका दिन बलि चढाइन्छ । मनोकामनाको दर्शनले मनोकांक्षा पूरा हुने धार्मिक विश्वास छ । केबुलकारबाट ११ मिनेटमै मनोकामना पुग्न सकिन्छ । पैदल यात्रा गर्न रुचाउनेहरू आबुखैरेनीबाट ४ घन्टाको उकालो हिँडेर मनोकामना पुग्छन् । कमलाक्षीः सल्यान जिल्लाको लक्ष्मीपुरमा कमलाक्षीको मन्दिर छ । यहाँ सतीदेवीको बायाँ करङ पतन भएको विश्वास गरिन्छ । यहाँ सर्वप्रथम योगमार्गीहरूले पूजा-आराधना गरेका थिए । एउटा पहाडका रूपमा रहेको यो मन्दिरमा करङको आकृति देखिन्छ । गलेश्वरीः म्याग्दी जिल्लाको राहुघाटमा कालीगण्डकीको किनारमा छ-गलेश्वरी मन्दिर ।
Related Posts
नागपञ्चमी पर्वमा मूलढोकामा नागको चित्र टाँसी पूजाअर्चना
साउन ९, आज श्रावण शुक्ल पञ्चमी सनातन हिन्दुहरूले नागपञ्चमी पर्व परम्पराअनुसार घरका मूलढोकामा नागको चित्र टाँसी पूजाअर्चना गरी मनाइँदैछ । नागलाई पानी र वर्षाका देवता, जुन घरमा नागको वास हुन्छ त्यहाँ लक्ष्मीको व ... [पुरै पढ्नुहोस् ]
हिन्दू राष्ट्र कायम नगरिए देशभर एकै साथ सत्याग्रह र भद्रअवज्ञा गर्ने
नयाँ बन्ने संविधानमा सनातन हिन्दू राष्ट्र कायम नगरिए देशभरका धार्मिक संघ संगठनहरुले संयुक्त सत्याग्रह र भद्रअवज्ञा गर्ने भएका छन् ।राष्ट्रिय धर्मजागरण अभियान संयोजक शंकरप्रसाद पाण्डेको नेतृत्वमा दलहरुको स्वार्थका ला ... [पुरै पढ्नुहोस् ]
बन्द कोठामा १ सय ८१ वर्षअघिका कागजात फेला पर्यो
भद्रकालीको उत्तर-पश्चिमको राणाकालदेखि बन्द रहेको एउटा गोप्य कोठा मंगलबार खोलिएको छ । कोठामा १ सय ८१ वर्षअघिका कागजातका साथै्र चारवटा काठका बाकस र झुन्ड्याएर राखिएको कपडाको पोकामा १९९० साल र त्यसअघिका गुठीका कागजातहर ... [पुरै पढ्नुहोस् ]
विश्वको सबैभन्दा ठूलो बौद्ध धर्मको थाङ्का नेपाल ल्याउने प्रयाश
विश्वको सबैभन्दा ठूलो थांका नेपाल ल्याउने प्रयाश सुरु भएको छ ।लुम्बिनी भ्रमण वर्ष–२०१२ को अवसरमा यो थाङ्का जापानबाट नेपाल ल्याउन नेपाल बौद्ध धर्म संरक्षण समितिले प्रयास गर्ने भएको हो । बुद्धको जन्म चक्रदेखि निर्वाणस ... [पुरै पढ्नुहोस् ]
थोरै कमाइ हुनेका लागि दसैं 'दशा' बन्दै गएको छ
यतिखेर सबैतिर दसैंको उल्लासमय वातावरण बढ्दो छ । बजारका डिपार्टमेन्टल स्टोर्सदेखि फुटपाथसम्म किनमेल गर्नेको निकै घुइँचो छ । तर यहाँको औद्योगिक क्षेत्रको एक उद्योगमा कार्यरत धनप्रसाद शर्मालाई भने दसैं नजिकिँदै गर्दा उ ... [पुरै पढ्नुहोस् ]
तिजको ब्रत सम्बन्धी नायिका रेखा थापाको अनुभव
म तीजको ब्रत बस्दिनँ। थाहा पाएदेखि अहिलेसम्म बसेको रेकर्ड छैन। यसोभन्दा मलाई नास्तिक भन्नु पनि गलत हो। मेरो भगवानप्रति गहिरो आस्था छ। बरु साउनका सोमबारको ब्रत बस्छु। साउनको ब्रतबस्दा भने दिनमा एकपटक चोखो र शुद ... [पुरै पढ्नुहोस् ]
Nepalese Rupee Converter
.gif)